Tegenover de Duomo in Siena ligt het complex van Santa Maria della Scala, een van de oudste ziekenhuizen van Europa dat nu dienst doet als museum, met schitterende fresco’s en kunstwerken. 

Santa Maria della Scala was een van de eerste Europese ziekenhuizen. Het deed in de begintijd dienst als opvang van zieke en vermoeide pelgrims en van weeskinderen en arme inwoners van Siena. Het ziekenhuis werd gerund door de kanunniken van de Duomo en later door de gemeente Siena.

Kunst

Dankzij gulle giften van adellijke families in Siena en andere rijke inwoners die het hospitaal goed gezind waren, werd het complex van Santa Maria della Scala steeds groter en welvarender. Men had niet alleen genoeg geld om zieken te verzorgen, maar bezat ook grote stukken eigen land en verwierf veel mooie kunstwerken en relieken.

De gulle gevers gaven lokale kunstenaars opdracht delen van het ziekenhuis te decoreren. Een aantal van deze fresco’s zijn nog altijd in het museum te bewonderen. Het mooist is misschien wel het gedeelte dat nog altijd laat zien hoe het ziekenhuis er vroeger uitzag, met een aparte zaal voor mannen en voor vrouwen. Je ziet nog precies waar de bedden stonden, met ernaast een nisje voor een kan water.

Fresco’s

Ook de fresco’s op de benedenverdieping zijn adembenemend mooi. In de zogenaamde Pellegrinaio, de Zaal van de Pelgrims, schilderden Domenico di Bartolo, Lorenzo di Pietra en Priamo della Quercia de geschiedenis van Santa Maria della Scala.

Op dezelfde verdieping vind je de ook de Santissima Annunziata, een kerk die deel uitmaakt van het complex, de Sacrestia Vecchia, de Cappella della Madonna, de Cappella del Manto en de Cappella delle Fanciulle. Stuk voor stuk ruimtes waar je mond open zal vallen van verbazing, vanwege de schitterende fresco’s en schilderingen die je er zult zien.

Een verdieping lager worden, in de voormalige graanopslag van het ziekenhuis, de originele onderdelen van de Fonte Gaia tentoongesteld. Een replica van deze fontein schittert op het Piazza del Campo. De Fonte Gaia is een ontwerp van Jacopo della Quercia, die jaren werkte aan de marmeren Madonna’s, wolven en andere versieringen voor de fontein.

Museum

In het complex van Santa Maria della Scala vind je ook het Museo Archeologico Nazionale, met de relieken uit Constantinopel die het ziekenhuis in 1359 kocht van Venetië en een bijzondere collectie van twaalf vlaggen die de verschillende contrade, wijken, van Siena in 1884 hebben laten maken voor de Palio.

Santa Maria della Scala is van half maart tot begin november elke dag geopend van 10.00 tot 18.00 uur. In de winter sluit het museumcomplex de deuren iets eerder en is het op dinsdag gesloten. Een kaartje kost € 9,-. Kinderen tot 11 jaar mogen gratis naar binnen.

Santa Maria della Scala
Piazza del Duomo 1, Siena