Volterra is een ‘stad van wind en steen’ volgens Gabriele D’Annunzio. Dat klopt wel een beetje, want het stadje, dat hoog boven op een heuveltop ligt en dus veel wind vangt, wordt gekenmerkt door een rijke historie. 

Sporen van de Etrusken

Volterra is namelijk al heel oud; het werd gesticht door de Etrusken. Het heette toen nog Velathri en hoewel het stadje behoorde tot de bond van twaalf Etruskische steden, was het veel minder belangrijk dan bijvoorbeeld Tarquinia en Vetulonia. Er zijn nog steeds prachtige overblijfselen van de Etruskische cultuur te zien; niet alleen in het Museo Etrusco Guarnacci maar ook gewoon in de stad zelf.

De stadsmuren, die 7 kilometer lang zijn en soms meer dan 10 meter hoog, dateren bijvoorbeeld nog uit de tijd van de Etrusken, net als de Porta all’Arco en de Porta Diana. Bekijk in het Etruskisch Museum zeker de honderden portretten van overleden Etrusken, stuk voor stuk rustend op de urn waarin de as van de gestorvene werd bewaard. Het klinkt misschien luguber, maar het is een van de weinige mogelijkheden om echt een beeld te krijgen bij dit mysterieuze volk dat aan de basis van de Italiaanse cultuur heeft gestaan.

Romeinse resten

Ook de Romeinen hebben hun erfenis in Volterra achtergelaten. Bezoek zeker het oude Romeinse theater, aan de voet van het stadje. Het amfitheater, dat in de tijd van keizer Augustus werd gebouwd, werd per toeval ontdekt toen men hier in de jaren vijftig een voetbalveld wilde aanleggen. Het is een van de best bewaard gebleven amfitheaters uit de Romeinse tijd. Ooit konden hier zo’n 2000 mensen genieten van theaterstukken. Ze zaten daarbij op tribunes die zijn uitgehouwen in de heuvel. Onder het amfitheater heeft men later een Romeins badhuis gebouwd, deels met materiaal van het theater.

Middeleeuwse sfeer

In het stadje zelf heerst een middeleeuwse sfeer, zeker als je vroeg op de dag door de straatjes wandelt. Op het Piazza dei Priori, het centrale plein, staat het Palazzo dei Priori. Komt dit gebouw je bekend voor? Dat kan kloppen, want het stond model voor het Palazzo Vecchio in Florence. Net als in Florence doet het palazzo nu dienst als gemeentehuis, maar vergeet bij het maken van een foto niet dat dit het oudste gemeentehuis van heel Toscane is. Soms kun je de toren beklimmen, hetgeen beloond wordt met een spectaculair uitzicht. Op heldere dagen kijk je tot aan de kust!

Meer middeleeuwen

De laatste week van augustus is Volterra weer even echt een middeleeuws dorp, met middeleeuwse kleding, een paardenrace en toernooien.

De ontsierde kathedraal

Tegenover het Palazzo dei Priori staat het Palazzo Pretorio, waar in een deel ooit de gevangenis gevestigd was. Ook de Duomo vind je hier, met onder andere het prachtige fresco ‘De tocht der koningen’ van Gozzoli en een Annunciatie. Aan de buitenkant ziet de kerk er maar simpel uit, omdat het geld voor versieringen ontbrak. Daarom wordt de Duomo van Volterra ook wel ‘de ontsierde kathedraal’ genoemd.

Culinaire tips Volterra

• Bij Chic & Shock is het chocolade-ijs niet te versmaden, maar ook andere smaken zijn meer dan het proeven waard.
  Via Matteotti 2 
• Bij La Vecchia Lira geniet je tijdens de lunch van een uitgebreid self service buffet. ’s Avonds wordt de ruimte omgetoverd tot een echt restaurant, met veel seizoensproducten op het menu. Via Matteotti 19 
• In de gezellige wijnbar La Vena di Vino vind je een uitgebreide selectie Toscaanse wijnen per glas. Je kunt er ook heerlijke hapjes en streekgerechten bij bestellen. Via Don Minzoni 30 
• Bada Ganzo is een kleine trattoria waar het altijd aangenaam toeven is. De obers helpen je graag kiezen en serveren vervolgens de lekkerste Toscaanse specialiteiten, o.a. crostini en pasta met wild zwijn. Toscane ten top! Via dei Marchesi 13 

Curieuze cirkels
Op weg naar Volterra zie je ze plots opduiken, de cirkels in de graanvelden. Ze staan rechtop, als grote ringen, en zeker met de ondergaande zon in de rug lijken ze te schitteren als aureolen. Deze zogenaamde Luoghi d’Esperienza, ‘Plaatsen van Beleving’, staan sinds 2009 in het Toscaanse landschap. Ze zijn het werk van kunstenaar Mauro Staccioli, die is geboren in Volterra, als ‘een dialoog met mijn geboortegrond, met het landschap waarin geschiedenis, cultuur en mensenwerk samenkomen’.

Foto’s Dennis Faro en Carel Bruring.